Từ 4 Cây Mai Trồng Vì Đam Mê, Người Nông Dân Kiếm 5 Tỷ VND Mỗi Năm
Ngưỡng mộ vẻ đẹp của 4 cây mai cảnh, năm 2001, ông Lê Hoàng Minh Phụng (TP. Hồ Chí Minh) quyết định nhân giống chúng để tạo công việc và thu nhập cho mình.
Từ Người Làm Thuê Trở Thành Ông Chủ
Ông Lê Hoàng Minh Phụng, 47 tuổi, sống tại phường Phú Hữu, quận 9, TP. Hồ Chí Minh, và sở hữu một khu vườn rộng hàng ngàn mét vuông. Chỉ vào cây mai đặt ở trung tâm sân nhà, ông Phụng tự hào nói rằng cây này hơn 100 tuổi và ông đã may mắn mua được nó.
Ông Phụng nhớ lại, vào dịp Tết Nguyên Đán 2019, ông đã lên mạng tìm kiếm cây mai tự nhiên để ghép khi ông thấy một bài đăng về một cây mai đang được rao bán. Khi nhìn thấy cây mai 5 thân với cành uốn cong và rễ nổi lên, ông rất phấn khởi. Sau khi xác minh thông tin của người bán - một cụ già 70 tuổi ở Vĩnh Long - ông đã lái xe đến tận nơi để xem cây và thương lượng giá cả.
"Đây là cây của một người địa chỉ lấy sỉ mai vàng bán tết đã qua đời từ lâu. Con trai 70 tuổi của ông đang chăm sóc nó. Vì lý do tài chính và sức khỏe yếu, ông lão quyết định bán mặc dù không muốn. Trước tôi, đã có một số người đến đề nghị giá, nhưng ông không bán vì cảm thấy họ không trân trọng cây. Tôi là người đã thương lượng thành công," ông Phụng kể lại.
Ông nói rằng vào dịp Tết Nguyên Đán gần đây, cây mai đã nở hoa rất đẹp. Nhiều du khách đến xem cây, muốn sở hữu và đưa ra giá cao, nhưng ông Phụng không bán. "Đây là cây mai đẹp nhất mà tôi từng có trong hơn 30 năm trồng và yêu thích cây mai," ông chủ vườn mai ở Sài Gòn nói.
Nói về hành trình với cây mai, ông Phụng nhớ lại rằng khi còn trẻ, ông làm thuê cho các vườn cây cảnh và có một niềm đam mê đặc biệt với cây này. Mỗi dịp Tết Nguyên Đán, ông thường mua một cây mai để trưng bày. Tuy nhiên, sau vài ngày, cây sẽ héo úa, thối rễ, hoặc mục rễ và phải bỏ đi.
Sau đó, ông chuyển sang cây mai bonsai, nhỏ hơn nhưng có hoa đẹp. Rút kinh nghiệm từ quá khứ, ông đi khắp các vườn cây để mua cây mai. "Hồi đó, tôi mua 4 cây mai bonsai ghép với giá 400.000–500.000 VND mỗi cây. Sau khi trưng bày dịp Tết, tôi gửi chúng vào vườn để chăm sóc," ông Phụng nhớ lại.
Năm 2001, khi thấy bốn cây mai nở rực rỡ, ông Phụng nghĩ, "Tại sao không nhân giống những cây này để bán, tạo công việc và thu nhập cho mình?" Và ông đã thực hiện ý tưởng đó. Ông bắt đầu bằng cách dọn sạch các cây dại và cải tạo mảnh đất của bố mẹ để bắt đầu hành trình trồng trọt của mình.
Lúc đó, mai nhị ngọc toàn là gì ghép đang trở nên phổ biến trên thị trường. Ông Phụng chọn loại này vì nó dễ trồng, dễ chăm sóc, và có hoa đẹp. Để có kiến thức và kinh nghiệm, ông đọc các tài liệu kỹ thuật, báo về ghép cây mai, và đến thăm các hộ có kinh nghiệm để học và thực hành.
Sau năm tháng học lý thuyết, ông bắt đầu ghép cây mai. Ban đầu, ông thử nghiệm trồng 40 cây. Ông mua cây mai từ các vườn khác nhau để ghép lên gốc cây mai có sẵn. Những cây có nhiều cành thì ghép chồi, còn những cây ít cành thì ghép cành.
Hai năm sau, ông tăng lên 300 cây. Tất cả đều ra hoa đẹp và bán được giá tốt.
Thách thức lớn nhất là làm cho cây mai nở đúng ngày mồng một Tết Nguyên Đán.
Năm 2006, ông Phụng đầu tư 1 tỷ VND để ghép 2.000 hoa mai vàng, hy vọng thu hồi vốn vào cuối năm. Thật không may, trong những ngày cuối năm đó, TP. Hồ Chí Minh có nhiệt độ dưới 23 độ C, khiến cây mai không nở hoa. "Năm đó, tôi mất tất cả. Toàn bộ công sức và tâm huyết trong cả năm đã đổ bể," ông kể lại với vẻ buồn rầu.
Mặc dù chán nản, ông Phụng không bỏ cuộc. Ông tiếp tục bón phân, tưới nước, uốn tỉa cây để chuẩn bị cho mùa tiếp theo. Năm 2007, thời tiết thuận lợi, cây mai nở hoa, giúp ông thu hồi vốn.
Thất bại thứ hai của ông xảy ra vào năm 2012, cũng do thời tiết lạnh. Tuy nhiên, lần này, ông chỉ mất 30-40% vốn đầu tư.
Do nhu cầu thị trường, trong những năm gần đây, ông Phụng đã chuyển sang cho thuê cây mai thay vì bán trực tiếp. "Khách hàng ngày nay thích thuê một cây mai vài triệu VND để trưng Tết, sau đó năm sau có thể đổi cây khác, thay vì mua hẳn," ông nói.
Hiện tại, trong vườn của ông Phụng, ngoài hơn 1.000 cây mai mà khách hàng đã gửi để chăm sóc, còn có gần 2.500 cây mai ghép sẵn sàng cho thuê vào dịp cuối năm.
Ông Phụng giải thích rằng giá chăm sóc cây mai của khách dao động từ 500.000–1 triệu VND mỗi cây mỗi năm. Giá cho thuê cây mai dao động từ 5–10 triệu VND mỗi cây, tùy theo tuổi và dáng cây. Với tất cả các nguồn thu, ông kiếm được 4–5 tỷ VND mỗi năm.
Theo ông Phụng, cây mai ghép dễ trồng và có thể mang lại lợi nhuận trong vòng 2–3 năm. Tuy nhiên, một số nhà vườn có cây mai già, thân to không nở hoa hoặc có ít hoa có thể mất kiên nhẫn và chặt bỏ để trồng cây mới. "Để trồng cây mai, bạn cần sự kiên nhẫn và hiểu rõ đặc tính, sở thích, và tính khí của cây. Giống như con người, bạn không thể chỉ bón phân và tưới nước mà mong cây đáp ứng," ông chia sẻ.
Với những cây mai già không nở hoa, ông Phụng gợi ý cắt bỏ những cành cũ để cho phép cây phát triển mới. Sau đó, cắt tỉa và sắp xếp lại các chồi mới để tạo dáng tán mới. Sau 7–8 tháng, bạn có thể lấy cành hoặc chồi từ cây mai chất lượng tốt hơn để ghép.
Ông khuyến nghị ghép vào mùa khô. Trong khi có thể ghép trong mùa mưa, cần có biện pháp đặc biệt để ngăn nước thấm vào và gây hỏng chỗ ghép.
"Cây mai thường khá kháng sâu bệnh, nhưng dễ bị tấn công bởi côn trùng đục thân. Nếu bạn thấy mùn cưa trên thân hoặc cành, bạn cần nhanh chóng tìm lỗ đục và xử lý nó," ông cảnh báo.
Thông thường, khoảng ngày 15 tháng Chạp, ông Phụng bắt đầu kích thích cây nở hoa. Tuy nhiên, không phải cây nào cũng nở theo kế hoạch, vì vậy cần quản lý kỹ từng cây để đảm bảo nở hoa đều.
"Thách thức lớn nhất của việc chăm sóc cây mai là làm cho 30% số hoa nở chính xác vào ngày mồng một Tết Nguyên Đán. Số còn lại nên nở dần trong những ngày tiếp theo. Áp lực này đòi hỏi người chăm sóc hiểu rõ từng cây và tính khí của chúng," ông Phụng chia sẻ.
Năm nay, do ảnh hưởng của đại dịch và thiên tai, hoạt động kinh doanh có thể bị ảnh hưởng, nhưng ông Phụng đã chuẩn bị sẵn kế hoạch dự phòng và quỹ dự trữ để tránh rủi ro. |
